«کلاه پشمی» در خطر فراموشی
تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۲۵۹۸۴
مهارت سنتی بافت «کلاه پشمی» در شهرستان شاهرود یکی از میراث‌ها ناملموس استان سمنان است که در نوبت ثبت در فهرست ملی است. امروز علاقه کمتری به استفاده از این کلاه وجود دارد و از این رو شاید مهارت بافت آن به فراموشی سپرده شود.
هانی رستگاران ـ پژوهشگر میراث ناملموس و فرهنگ عامه ـ درباره مهارت سنتی بافت «کلاه پشمی» به ایسنا گفت: «کلاه پشمی» یکی از هنرهای سنتی و دستی کهن شهرستان شاهرود در نقاط کوهستانی و کویری منطقه است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او اضافه کرد: ماده اصلی و اولیه آن از پشم گوسفند، شتر و کرک بز بوده که به صورت کاملا خام و خودرنگ استفاده می‌شود. مراحل بافت آن بسیار ساده و بدون دخالت هیچ گونه ماشین و یا ابزار خاصی انجام می‌شود. برای بافت کلاه بعد از شستن پشم آن را نخ‌ریسی می‌کنند، سپس کلاه را با پنج عدد سیخ چوبی یا میله فلزی می‌بافند.
رستگاران با بیان اینکه مهمترین خاصیت این کلاه غیر قابل نفوذ بودن در برابر سرما، نم و رطوبت است که موجب شده تاکنون کاربرد خود را حفظ کند، ادامه داد: از آن جا که دو لبه کلاه را می‌توان در مواقع سردی هوا بر روی گوش‌ها برگرداند، در اصطلاح به آن «کلاه گوشی» نیز گفته می‌شود و اگر به جای پشم برای تهیه آن از کُرک استفاده شود به آن «کلاه کُرکی» هم می‌گویند .
این پژوهشگر میراث ناملموس همچنین گفت: بافت این کلاه گاها توسط زنان و بیشتر مردان کهنسال انجام می‌شود. رنگ آن عموما خودرنگ (رنگ پشم، کرک) بوده و بسته به سن شخص در اندازه و رنگ‌های متفاوت بافته می شود. در روستای «طرود» و روستاهایی که در منطقه کویری «خوار توران» قرار دارد به دلیل پرورش شتر از پشم آن برای بافت این کلاه استفاده می‌شود.
او درباره اهمیت ثبت مهارت سنتی بافت «کلاه پشمی» افزود: بر اثر رواج زندگی، فرهنگ شهرنشینی و تغییر شیوه‌های سنتی گذران زندگی به سبک جدید، نسل جدید کمتر علاقمند به استفاده از این نوع کلاه هستند. از این رو شناسایی، تهیه پرونده ثبتی، مستندنگاری، ترویج، آموزش و ایجاد انگیزه در بین نسل جدید مبنی بر استفاده و تولید این کلاه موجب حفظ و ماندگاری آن می‌شود.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: کلاه پشمی شهرستان شاهرود استان سمنان میراث ناملموس آزادسازی خرمشهر دفاع مقدس محمدمهدی اسماعیلی يونان سریال قهوه ترک سریال سوران جشنواره بین المللی عکس ۵ آزادسازی خرمشهر دفاع مقدس محمدمهدی اسماعیلی يونان کلاه پشمی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۲۵۹۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مراسم آیینی سنتی کومسای در منطقه جهانی هورامان برگزار می‌شود
به گزارش خبرگزاری مهر، منصور مهرزاد اظهار کرد: ثبت‌جهانی منظر فرهنگی هورامان و وجود ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی در این منطقه موجب شده تا هورامان به یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشور تبدیل شود و همواره مورد توجه تعداد بی‌شماری از گردشگران قرار گیرد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان افزود: کومسای از جمله برنامه‌هایی است که هرساله در نیمه اردیبهشت‌ماه در این منطقه جهانی به صورت ویژه و باشکوه هرچه تمام‌تر برگزار می‌شود. او عنوان کرد: این مراسم آیینی روز جمعه ١٤ اردیبهشت‌ماه سال‌جاری با حضور گردشگران داخلی و خارجی در محوطه‌ای مجاور زیارتگاه سیدمصطفی مشهور به پیرشالیار از نوادگان و سادات حضرت امام جعفرصادق (ع) برگزار می‌شود.
مهرزاد یادآور شد: برپایی نمایشگاه صنایع‌دستی و سوغات منطقه، دف‌نوازی، اجرای شمشال هورامی و شعرخوانی از جمله برنامه‌های پیش‌بینی شده این مراسم آئینی است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان بیان کرد: امید است همواره بتوانیم با همکاری شایسته مردم، بخش خصوصی و دستگاه‌های مربوطه با ارائه خدمات مناسب و کسب رضایتمندی گردشگران در سفر به کردستان، انگیزه حضور دوباره و زمینه انتخاب استان به عنوان مقصد گردشگری را فراهم آوریم.
کومسای در هورامی از دو کلمه «کو» به معنی جمع شدن و مجمع و «مسای» به معنی یادگیری تشکیل شده است. روایت می‌شود با توجه به وضعیت خاص منطقه و فرهنگ تعاون و همزیستی نشأت گرفته از طبیعت سخت هورامان و فرهنگ کوچ‌نشینی و هوارنشینی، هرساله اواسط فصل بهار مردم، روستا را ترک و به هوارهای دور و نزدیک در منطقه کوچ می‌کردند و مدتی بیش از شش ماه از سال را از همدیگر دور بودند و قبل از کوچ لازم می‌دیدند که در جلسه و مراسمی مقرراتی را سامان‌دهی کرده و امورات ضروری اجتماعی را میان خود تقسیم و به افراد واجد شرایط واگذار کنند و برای کوچ آماده می‌شدند.
در ورای این ماجرا یک افسانه روایت می‌شود که پیرشالیار مردی بزرگوار بوده و کرامات خاصی داشته است که به‌عنوان مثال گفته می‌شود او توانسته شاه‌بهارخاتون را که دختری کر و لال بود شفا بدهد.
همچنین روایاتی وجود دارد که روزی یکی از مریدان پیرشالیار به نام درویش گومار نزد پیرشالیار رفته و از کمبود شیر دام‌های خود گله و شکایت می‌کند، پیرشالیار به او می‌گوید در نزدیکی مزار درویشی که دامپزشک بوده سنگی هست، قطعه‌ای از آن را بِبُر و به مشک دام‌های خود ببند تا شیرشان افزون شود؛ به‌همین دلیل هنوز هم در پایان مراسم کومسای تکه سنگ سفیدی را که در جوار مزار پیرشالیار وجود دارد می‌شکنند و برای تبرک با خود می‌برند که بنا بر اعتقاد اهالی هورامان، خاصیت برکت‌بخشی دارد.
گفتنی است؛ مراسم جشن عروسی پیر شالیار هم یکی از جشن‌های رایج در منطقه جهانی هورامان است که هر ساله در اواسط بهمن‌ماه و همزمان با جشن سده برگزار می‌شود؛ این مراسم در واقع سالگرد ازدواج پیر افسانه‌ای به نام شالیار است که ریشه در اسطوره‌ها و اعتقادات و آیین قدیم مردم این سرزمین دارد.
منطقه هورامان تخت در ۶۰ کیلومتری جنوب شهر مریوان و غرب شهرستان سروآباد با جمعیتی بیش از ۳۵۰۰ نفر در میان کوه‌های سر به فلک کشیده تخت‌ثانی، پیررستم، مله‌اسب و کوسالان محصور است و نماد و قلب تپنده منطقه جهانی هورامان به‌عنوان منظری تاریخی و فرهنگی محسوب می‌شود.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت